«ធុរកិច្ចអនឡាញ សីលធម៌និងតម្លៃស្ត្រីខ្មែរ»
វត្តមានអ៊ិនធឺណែត ការរីករាលដាលនៃចំណេះដឹងក្នុងការប្រើមធ្យោបាយបណ្តាញសង្គម និងការអស់សោហ៊ុយឬខាតពេលតិច ទាំងនេះធ្វើឱ្យប្រជាជនយើងចាប់អារម្មណ៍និងប្រើមធ្យោបាយនេះជាប្រយោជន៍ក្នុងគោលបំណងផ្សេងៗជាលក្ខណៈហិរញ្ញវត្ថុនិងមិនមែនហិរញ្ញវត្ថុ។ យើងសូមលើកឧទាហរណ៍ខ្លះមកជម្រាបជូន៖
- ព្រះតេជគុណសានសុជា គូសុភាព ឬព្រះភិក្ខុដទៃទៀតប្រើមធ្យោបាយបណ្តាញសង្គមក្នុងន័យអប់រំមនុស្ស ជាប្រយោជន៍សង្គម ។
- អ្នកខ្លះប្រើ Yotube ដើម្បីកសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះផ្ទាល់ខ្លួន (Personal brand)។
- មូយចំនួនទៀតបញ្ចេញគំនិត យោបល់ ជាផ្នែកមួយឱ្យអ្នកដទៃដឹងពីទស្សនៈ
- អារម្មណ៍ឬប្រតិកម្មរបស់ខ្លួន ជាបង្អួចមួយនៃសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់គេ។
- ទស្សនៈខ្លះក៏មានភាពសមហេតុផល មានប្រយោជន៍ ខ្លះទៀតត្រូវតែចំពោះខ្លួននិងប្រាសចាគវិចារណញ្ញាណ។
ជាមួយគ្នានោះដែរមានពលរដ្ឋយើងជាច្រើនប្រើបណ្តាញសង្គមទាំងនេះដើម្បីបានជាប្រយោជន៍ហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួន តាមវិធីខាងក្រោម៖
- ខ្លះផលិតវីដេអូបង្ហាញពីទេពកោសល្យណាមួយផ្ទាល់ ហើយបង្ហោះទាក់ទាញការមើល ការចាប់អារម្មណ៍និងប្រយោជន៍ពី Google តាមរយៈ Pay on click។
- ខ្លះចែករំលែកវីដែអូអប់រំបន្ត ដើម្បីបង្កើនការស្គាល់មកលើសកម្មភាពធុរកិច្ចរបស់ខ្លួន។
- ខ្លះយកវីដេអូពត៌មានពីប្រភពល្បីៗ ពីព្រឹត្តិការណ៍ឬការវិភាគនយោបាយលក្ខណៈជាសារពត៌មាន ដើម្បីទាក់ទាញអ្នកមើល និងទទួលការចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម។
- ខ្លះផ្សាយបទយកការណ៍ព្រឹត្តិការណ៍ដូចជាចោរប្លន់ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ឃាតកម្ម ឬព្រឹត្តិការណ៍ផ្នែកសង្គមផ្សេងៗក្នុងបំណងដូចខាងលើដែរ។
- ខ្លះទៀតផ្សាយជាលក្ខណៈផ្សាយផ្ទាល់ (Live) ជាសារបែបអប់រំលើប្រធានបទខ្លីៗដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រ និងឈានទៅផ្សាយពាណិជ្ជកម្មផលិត ផលផ្ទាល់ខ្លួន ឬរបស់សហគ្រាដទៃ។
- ខ្លះទៀត កសាងវីដេអូបែបផ្សាយផ្ទាល់ដើម្បីលក់ផលិតផល របស់ខ្លួនដូចជាគ្រឿងសម្អាង ថ្នាំព្យាបាល និងសម្លៀកបំពាក់ជាដើម។
- មួយចំនួនផលិតវីដេអូ ឬកែឆ្នៃបែបជាសំណើច (Prank) ជា Troll ។ល។
ជាទស្សនៈរបស់ខ្ញុំ សាររូបភាពជាវីដេអូ ឬការប្រើពាក្យពេចន៍ខ្លះគឺចាគចេញក្រៅពីព្រំដែននៃសីលធម៌ និងសីលធម៌ធុរកិច្ចរួចទៅហើយ។
គេយល់ថា ការទាក់ទាញអ្នកមើលនិងការចូលចិត្តជាគន្លឹះនៃជោគជ័យរបស់គេ! ដូចនេះ ដើម្បីទាក់ទាញក្រុមអ្នកមើលឱ្យបានច្រើន ផលិតករបានកែឆ្នៃប្រឌិតប្រើយុទ្ធវិធី កិច្ចកលដោយរំលេចឱ្យឃើញរូបភាពទាក់ទាញ ស្រើបស្រាល ដោយមិនចាប់អារម្មណ៍បិទបាំងទិដ្ឋភាពសំខាន់នៃរាងកាយផ្ទាល់ខ្លួនទេ។ ខ្លះទៀត ប្រើពាក្យពេចន៍អាសគ្រាមហួសប្រមាណបែបកំប្លែង ឬប្រើពាក្យគ្មានសុជីវធម៌ឡើយ។
យើងសូមអញ្ជើញប្រិយមិត្តដែលទាញប្រយោជន៍ធុរកិច្ចតាមអនឡាញ ក៏ដូចអ្នកមើលទាំងឡាយដែរ គួរតែចាប់អារម្មណ៍និងពិចារណាលើទិដ្ឋភាពបួន៖
- វប្បធម៌ខ្មែរ
- តម្លៃស្ត្រី
- ការអប់រំ
- សីលធម៌ក្នុងធុរកិច្ច
- វប្បធម៌ខ្មែរ៖ ពីមុនមក ខ្មែរមានការខ្មាស់អៀនច្រើន មិនចូលចិត្តនិយាយចំទេពិសេសពាក្យពាក់ព័ន្ធកេរ្តិ៍ខ្មាស់មនុស្ស (និយាយត្រង់ដូចស្រាតសំពត់) ។ ម្យ៉ាងអាចនេះជាលក្ខណៈនៃវប្បធម៌បរិបទខ្ពស់ (High-context culture) ដែលវប្បធម៌យើងនៅក្នុងចង្កោមនោះផង តែក៏ជាលក្ខណៈមួយរបស់ខ្មែរដែរ។ ក្នុងការប្រើពាក្យ ខ្មែរគិតដល់ការខ្មាស់អៀនណាស់ហើយប្រើពាក្យវិជ្ជមានជាង នេះបើតាមទស្សនៈរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យមៀចប៉ុណ្ណោះ។ ជាឧទាហរណ៍ ចាស់បុរាណខ្មែរប្រើពាក្យផ្សេង ប្រពៃជាង ជាជំនួសការប្រើពាក្យត្រង់ចំៗនាំដល់ការអៀនអន់ ខ្មាស់អៀន ឬអាម៉ាស់៖
ឧទាហរណ៍ ....កេរ្តិភេទស្ត្រី ទៅជា ទ្វារមាស ដោះ(សរីរាង្គសំខាន់មួយរបស់ស្តី្រ) ទៅជាសុដន់កើតកូន ទៅជាសម្រាលកូន ឬឆ្លងទន្លេ(ក្នុងន័យប្រៀបធៀបវិញ) ការធ្លាក់ឈាមរបស់ស្ត្រីក្រោយពេញវ័យ ទៅជា ការមករដូវ។ល។ - តម្លៃស្តី្រ៖ សកម្មភាពធុរកិច្ចត្រូវគិតពីរូបភាពនៃការប៉ះពាល់ដល់តម្លៃស្ត្រី ដែរ។ ក្នុងផ្នែកយ៉េឌ័រ (Gender) គេហាមឃាត់ ទង្វើមួយហៅថាការបៀតបៀនផ្លូវភេទ តាមពិតពាក្យដើមគឺ “ Sexual harassment ” ដែលអាចបកប្រែថា ការរំខាន ធ្វើឱ្យអាម៉ាស់ដែលមានក្រោមសណ្ឋានទាំងរូបភាព កាយវិការ ការប្រើពាក្យអាសអាភាស ការប្រើពាក្យគន្លាស់ (បុរសខ្មែរខ្លះនិយមប្រើពាក្យដូចជា កណ្តាស់ចិនជួយក្នុងន័យលេង សើច) ពាក្យលែបខាយ និងគំនូរជាដើម។ គប្បីរំលឹកថា ការយាយី រំខាន ឬធ្វើឱ្យអាម៉ាស់នេះមិនមែនកើតចេញតែពីភាគីបុរសទេទៅលើស្រ្តីទេ វាអាចមានច្រាសទៅវិញដែរ ថ្វីបើជាញឹកញាប់ភាគីបុរសច្រើនរំលោភមែន។
- ការអប់រំ៖ តើវិដេអូ ឬសកម្មភាពទាំងឡាយពីខាងលើមានតម្លៃអប់រំទេប្រសិនបើប្រើរូបឬពាក្យអាសអាភាស។ គួរឱ្យស្តាយ វីដេអូខ្លះទទួលបានការគាំទ្ររាប់ពាន់(ច្រើន K) ពីសំណាក់អ្នកមើល ដែលខ្ញុំគិតថា ពួកគេច្រើនផ្តល់ តម្លៃដល់វប្បធម៌ល្អផូរផង់របស់ខ្មែរដែរនោះ។ ថ្មីៗនេះ មានវីដេអូជាច្រើន (ចុចលើតំណភ្ជាប់) ដូចជា ប្រុសពង់ធំចែចូរចិត្ត/រ៉ូតខោសិនទៅចែ ចែថាយកប្តីមកញុញ/ងាប់ហើយអាសាម៉ូមហែង ហាហា ស
- សីលធម៌ធុរកិច្ច៖ សីលធម៌គឺជាគោលការណ៍ដែលជួយឱ្យយើងវិនិច្ឆ័យ ថាអ្វីខុស អ្វីត្រូវ គួរធ្វើឬពុំគួរធ្វើ។ សីលធម៌មិនមានលក្ខណៈចាប់បង្ខំដូចច្បាប់ទេ តែសង្គមជាអ្នកវិនិច្ឆ័យ ប៉ុន្តែ វាអាស្រ័យនឹងវប្បធម៌ តម្លៃសង្គមដែរ។ គួរកុំចង់បានការគាំទ្របែបមិនប្រពៃបែបនេះទេ។ គឺសីលធម៌ក្នុងធុរកិច្ចនេះជួយសហគ្រាសឱ្យមានកេរ្តិឈ្មោះ ការសហការ ការគោរព និយមពីអ្នកដទៃរួមទាំងអតិថិជន។
សូមពិចារណានិងអនុវត្តធុរកិច្ចតាមបែបស៊ីវិល័យ!!
អត្ថបទ៖ បណ្ឌិត យិន ឆេងស៊ន សាស្ត្រាចារ្យនិងជាអ្នកពិគ្រោះយោបល់ផ្នែកគ្រប់គ្រងនិងធុរកិច្ច
