ចង់ដឹងសុខភាពអាជីវកម្ម ម្ចាស់ត្រូវចេះមើលរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុសំខាន់ទាំង ៣នេះ
ការគិតបញ្ជីចំណូលចំណាយ ការទូទាត់ផ្សេងៗ វាអាចនិងពិបាកបន្តិចសម្រាប់ម្ចាស់អាជីវកម្មមួយចំនួនដែលមិនសូវពូកែគណិតវិទ្យា ឬមិនមានជំនាញគណនេយ្យ ប៉ុន្តែ ទាំងនេះវានឹងលែងក្លាយទៅជាបញ្ហាចោទទៀតហើយប្រសិនបើម្ចាស់អាជីវកម្មចេះពីក្បូនមើលរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុសំខាន់ៗចំនួន៣។ ខាងក្រោមនេះគឺជាការចែករំលែកពីរបៀបមើលរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុទាំង៣ ពីលោក សាន ឬទ្ធី ប្រធានក្រុមហ៊ុន BSE Accounting និងជាអ្នកជំនាញផ្នែកគណនេយ្យ។
លោក ឬទ្ធី ចែករំលែកដោយប្រៀបប្រដូចរបាយការណ៍សំខាន់ទាំង៣ទៅនឹងដើមឈើមួយដើម ដែលផ្សំឡើងដោយធាតុសំខាន់៣គឺ ទី១គឺផ្លែ សំដៅលើ របាយការណ៍ប្រាក់ចំណេញ (Profit and loss) ទី២ដើមគឺសំដៅលើ តារាងតុល្យការ (Balance Sheet) និងទី៣ ផ្នែកឫស គឺរបាយការណ៍លំហូរសាច់ប្រាក់ (Statement of Cash Flows)។ របាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុទាំង៣ខាងលើគឺមានភាពសំខាន់រៀងៗខ្លួន ប៉ុន្តែរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុសំខាន់ដំបូងដែលម្ចាស់អាជីវកម្មត្រូវមើលគឺ៖
ទី១) របាយការណ៍ប្រាក់ចំណេញ (Profit and loss)៖ របាយការណ៍នេះគេវិភាគទៅលើខ្សែដេកចំនួន៥គឺ ខ្សែទី១ស្ថិតនៅខាងលើគេគឺហៅថា ខ្សែចំណូល, ខ្សែទី២ហៅថា ខ្សែថ្លៃដើម, ខ្សែទី៣ហៅថា ខ្សែប្រាក់ចំណេញដុល (ខ្សែប្រាក់ចំណេញបន្ទាប់ពីដកថ្លៃដើមហើយ) ដែលជាខ្សែសំខាន់ជាងគេ, ខ្សែទី៤ហៅថា ខ្សែចំណាយទូទៅ និងចុងក្រោយគឺខ្សែចំណេញសុទ្ធ។ នេះគឺជាការវិភាគបញ្ជីខ្សែដេក ដែលជាទូទៅគេអាចវិភាគប្រចាំថ្ងៃ ប្រចាំសប្ដាហ៍ ប្រចាំខែ ឬប្រចាំឆ្នាំ ដើម្បីដឹងពីប្រតិបត្តិការប្រចាំថ្ងៃ។
មួយវិញទៀតចំពោះរបាយការណ៍នេះគេក៏អាចវិភាគតាមរយៈខ្សែឈរដែលវាក៏មានលក្ខណៈដូចជាខ្សែដេកផងដែរ ប៉ុន្តែខ្សែឈរគេវិភាគពីលើចុះមកក្រោមនិងមានពេលវេលាកំណត់ជាក់លាក់។ ឧទាហរណ៍ដូចជាការបិទបញ្ជីគណនេយ្យជាដើម ដែលគេតែធ្វើមួយខែម្ដង។
ទី២) តារាងតុល្យការ (Balance Sheet)៖ ទាល់តែដើមរឹងមាំទើបអាចបង្កើតទិន្នផលបានច្រើន ហើយផ្នែកដើមនេះគឺសំដៅលើរបស់ដែលនៅសល់ដើម្បីផ្ដល់ជាទិន្នផលឲ្យទៅផ្លែប៉ោម។ តារាងតុល្យការគឺជា របាយការណ៍ដែលបង្ហាញអំពី ទ្រព្យសម្បត្តិ, បំណុល និងដើមទុនរបស់អាជីវកម្ម ឬស្ថាប័នណាមួយ នៅក្នុងពេលវេលាជាក់លាក់មួយ ដោយបង្ហាញពីចំណូលនិងចំណាយពីរយៈពេលមុន។
ទី៣) របាយការណ៍លំហូរសាច់ប្រាក់ (Statement of Cash Flows)៖ ផ្នែកដើមនិងផ្នែកផ្លែនិងមិនអាចរីកលូតលាស់ល្អបានឡើយប្រសិនបើគ្មានផ្នែកដ៏សំខាន់ គឺឫសកែវ។ ហេតុអ្វីបានជា នៅពេលដែលអាជីវកម្មរីកកាន់តែធំឡើងៗ កាន់តែជំពាក់គេច្រើនឡើងៗ? ចម្លើយគឺម្ចាស់អាជីវកម្មត្រូវការលុយដើម្បីពង្រីកអាជីវកម្ម ហើយឫសកែវគឺប្រៀបដូចជាសរសៃឈាមនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន។ របាយការណ៍លំហូរសាច់ប្រាក់គឺសំដៅលើ ការបែងចែកនិងគ្រប់គ្រងសាច់ប្រាក់នៅក្នុងក្រុមហ៊ុន ឬស្ថាប័នណាមួយទៅលើការវិនិយោគ, ការចំណាយប្រតិបត្តិការ និងសកម្មភាពហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងៗជាដើម។
ប្រធានក្រុមហ៊ុនរូបនេះបានបញ្ជាក់ថា របាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបានបែងចែកចេញជា៥សំខាន់ៗ គឺទី១. Profit and Loss, ទី២. Balance Sheet, ទី៣. Cash Flow Statement, ទី៤. Statement of Change's Equity និងទី៥. Explanatory Notes។ ប៉ុន្តែលោកលើកយកត្រឹមរបាយការណ៍៣ខាងលើនេះប៉ុណ្ណោះ ព្រោះវាទាក់ទង និងមានសារសំខាន់ខ្លាំងចំពោះភាពជោគជ័យនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន ស្ថាប័ន និងអាជីវកម្មនីមួយៗ៕
រូបភាព៖ Rithy San
ដោយ៖ ជួប ស្រីរ័ត្ន
