ហេតុអ្វី «មជ្ឈិមសម័យ» ត្រូវបានគេហៅថា «យុគងងឹត» ?
សម័យកាលគ្រប់គ្រងរបស់ចក្រភពរ៉ូម៉ាំងដែលមានអាយុកាលចាប់ពីឆ្នាំ២៧មុនគ.សរហូតដល់ឆ្នាំ៣៩៣នៃគ.ស គឺជាសម័យកាលនៃការចងចាំរបស់មនុស្សជាតិអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏រុងរឿង ជ័យជម្នះទៅលើសង្គ្រាមជាមួយសត្រូវជាច្រើនរាប់មិនអស់ដើម្បីពង្រីកទឹកដីរបស់ខ្លួន នាំមកនូវភាពខ្ទរខ្ទារនៃកិត្យានុភាពដែលពោរពេញទៅដោយអំណាចខ្លាំងក្លាដូចសឹង្ហរបស់ចក្រភពរ៉ូម៉ាំង។
យ៉ាងណាមិញ ឫទ្ធានុភាពដ៏ខ្លាំងក្លារបស់ចក្រភពរ៉ូម៉ាំងមិនយូរប៉ុន្មានក៏ត្រូវរលាយសាបសូន្យនៅពេលទឹកដីដ៏ធំមហាសាលមួយនេះមិនមានអ្នកដឹកនាំដ៏មានសមត្ថភាពអង់អាចក្លាហានជាអ្នកគ្រប់គ្រងប្រទេស។ បន្ទាប់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏រុងរឿងបានបញ្ចប់ សោកនាដកម្មរបស់មនុស្សជាតិក៏បានចូលមកជំនួសនៅក្នុងមជ្ឈិមសម័យ និងត្រូវបានគេហៅសម័យកាលនេះថាជា "យុគងងឹត" (The Dark Age) ដែលអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រសន្មតថាប្រហែលស្ថិតក្នុងអំឡុងឆ្នាំ៤០០នៃគ.សដល់ឆ្នាំ១០០០នៃគ.ស។ ហេតុអ្វីបានជាពាក្យថា "មជ្ឈិមសម័យ" អាចយកមកប្រើជំនួសពាក្យថា "យុគងងឹត" បានដូច្នេះ ? តើមានព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗអ្វីខ្លះ ដែលនាំឲ្យកកើតឡើងនូវឈ្មោះបែបនេះ ?
យុគងងឹតអាចចាត់ទុកថាជាសម័យកាលនៃសង្គ្រាមនៃជម្លោះសាសនារវាងមែកធាងពីរធំៗរបស់សាសនាគ្រិស្តគឺ ពួកអូតូដុក (Orthodox Christians) ឬពួកវិហារខាងកើតតាំងលំនៅក្នុងរដ្ឋធានី Canstantinopleរបស់ចក្រភពរ៉ូម៉ាំង និងពួកវិហាររ៉ូម៉ាំងកាតូលិកខាងលិច (Catholics) ស្ថិតនៅរដ្ឋធានីរ៉ូមនៃប្រទេសអ៊ីតាលី ហើយក៏ជាសង្គ្រាមពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយជាចម្បងផងដែរ។ អំឡុងពេលនេះ សង្គ្រាមដណ្ដើមទឹកដីគ្នារបស់ពួកមនុស្សសម័យដើម (barbarians) ពួកVikings (មានដើមកំណើតពីអំបូរពួកScandavanians) សមាជិកនៃពួកអភិជន ពួកអ្នកមានអំណាចរបស់អាល្លឺម៉ង់ និងពួកក្រិក បានបង្កជារបបសក្ដិភូមិ និងអ្នកដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការនៅតាមអាណាចក្រតូចៗនីមួយៗរបស់ពួកគេ និងផ្ដល់នូវជីវិតដ៏លំបាកវេទនាចំពោះប្រជាជនតូចទាប រស់នៅជាកសិករធ្វើស្រែចម្ការដែលត្រូវស្ដាប់តាមបង្គាប់បញ្ជារបស់ម្ចាស់ដីចម្ការ។ សង្គ្រាមពីពួកឥស្លាម អមជាមួយនឹងសង្គ្រាមពីពួកbarbarians ពួកVikings និងអ្នកចម្បាំងផ្សេងទៀត ដែលមិនត្រឹមតែចូលមកប៉ុនប៉ងដណ្ដើមទឹកដីនោះទេ តែថែមទាំងចូលមកកម្ទេចអាណាចក្រទាំងមូលទៀតផង។
មិនយូរប៉ុន្មានស្នាដៃអក្សរសាស្ត្រ សិល្បៈ ស្នាដៃទស្សនវិជ្ជាដ៏សំខាន់ៗរបស់ទស្សនវិទូល្បីៗក្នុងសម័យកាលរបស់ចក្រភពរ៉ូម៉ាំងក៏ត្រូវបានរលាយសាបសូន្យទៅតាមនោះដែរ និងមានបន្សល់ទុកព័ត៌មានមួយផ្នែកតូចសម្រាប់ឲ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយដឹងបានពីសម័យកាលនេះ តាមរយៈការថែរក្សាទុកពីវត្តអារាមនិងវិហាររបស់ពួកសាសនាគ្រិស្តតែប៉ុណ្ណោះ។ ដោយសារព័ត៌មានតិចតួចត្រូវបានដឹងពីហេតុការណ៍កើតឡើងក្រោយសម័យកាលនៃការដួលរលំរបស់ចក្រភពរ៉ូម៉ាំងនេះហើយ ទើបបានជាត្រូវគេលើកឡើងអំឡុងពេលនេះថាជា "យុគងងឹត" យ៉ាងដូច្នេះ។ ចំណែកឯជម្លោះសាសនាវិញ ពួកអូតូដុកចាត់ទុកសម័យកាលនេះជាអំពើពុករលួយរបស់ពួកកាតូលិក ប៉ុន្តែពួកកាតូលិកចាត់ទុកសម័យកាលនេះជាភាពចុះសម្រុងគ្នា សុខសន្តិភាព និងប្រកបដោយផលិតភាពទៅវិញ។ ប្រជាជនកាន់សាសនានាយុគងងឹតនេះ ប្រៀបបានទៅនឹងរាងកាយជាមនុស្សតែឥតវិចារណញ្ញាណ។
ពួកកាតូលិកទាំងស្រីទាំងប្រុសប្រតិបត្តិទំនៀមទម្លាប់ដែលសាហាវឃោរឃៅរបស់សាសនា ខ្វាក់ភ្នែកជឿងប់ងុលនឹងពាក្យគ្រប់ម៉ាត់ដែលមេដឹកនាំសាសនាប្រាប់ឲ្យធ្វើ បោះចោលនូវជីវិតប្រកបដោយការគិតមានហេតុផល រីឯពួកអូតូដុកក៏ខំលើកតម្កើងជំនឿបែបទម្រង់របស់ពួកគេដែរ។ ពួកគេទាំងនេះត្រូវបានបំពុលដោយការបំភ័ន្តការពិតជាការប្រឌិត ការកុហកនិងក្លែងបន្លំរបស់មេដឹកនាំសាសនា។ ក្រោយមកដោយសន្សឹមៗទើបមានការចាប់កំណើតឡើងនូវ "យុគមាស" (The Age of Enlightenment) ជាពេលដែលមនុស្សចាប់ផ្ដើមចេះទទួលយកចំណេះដឹងបែបវិទ្យាសាស្ត្រ ការគិតបែបវិចារណញ្ញាណប្រកបដោយហេតុផល ជាជាងងប់ងុលខ្វះការពិចារណានឹងជំនឿសាសនា ដែលពន្យឺតនិងរារាំងដំណើរការណ៍វិវត្តរបស់សង្គមអំឡុងយុគងងឹត៕
ប្រែសម្រួល៖ ស្រីពៅ ប្រភព៖ thefinertimes
