សុភាសិតចិនបុរាណ៖ «អ្វីដែលអ្នកមិនអាចគេចផុតបានទេ ចូរស្វាគមន៍វាមក។»
មានសុភាសិតចិនបុរាណមួយឃ្លាបានពោលឡើងថា «អ្វីដែលអ្នកមិនអាចគេចផុតបានទេ ចូរស្វាគមន៍វាមក។» នៅពេលដែលយើងគិតសើៗទៅ យើងនឹងអាចឈ្វេងយល់បានថា សុភាសិតនេះមានគោលបំណងចង់អប់រំយើងឲ្យចេះអត់ធ្មត់ទទួលយករឿងអ្វីដែលយើងមិនអាចគេចផុតបាន ជាអ្វីដែលនៅហួសដែនកំណត់នៃសមត្ថភាពរបស់យើង ឬហួសវិស័យដែលយើងអាចគ្រប់គ្រងវាបាន។ ប៉ុន្តែនៅពេលយើងគិតឲ្យស៊ីជម្រៅបន្តិចទៀត នោះយើងនឹងឃើញថាសុភាសិតនេះមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងការអប់រំទូន្មានរបស់ព្រះពុទ្ធថា គឺជាការជំទាស់ប្រឆាំងជាមួយនឹងអ្វីៗដែលកើតឡើងមិនសមតាមចិត្តនេះឯង ដែលជាឫសគល់នៃសេចក្ដីទុក្ខ។
មនុស្សយើងម្នាក់ៗតែងតែគិតថាយើងសុទ្ធតែមានអំណាចទាំងស្រុងទៅលើការគូសវាសព្រហ្មលិខិតនៃជីវិតយើង។ វាមិនខុសនោះទេ តែវាក៏មិនមែនត្រឹមត្រូវទាំងស្រុងនោះដែរ ព្រោះមានរឿងខ្លះយើងមិនមានអំណាចអ្វីសោះឡើយដើម្បីទប់ស្កាត់វាកុំឲ្យកើតឡើង។ ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែងដូចជា ការកើត ការស្លាប់ ការឈឺថ្កាត់ តើធម្មជាតិទាំងអស់នេះស្ថិតនៅក្នុងវិស័យដែលយើងម្នាក់ៗ មិនថាជាអ្នកមានឬអ្នកក្រ អាចគ្រប់គ្រងបានដែរទេ ? រឿងដែលយើងអាចធ្វើបានគឺមានតែពន្យារការវិវត្តរបស់ជំងឺ ឬធ្វើឲ្យស្ថានភាពជំងឺប្រសើរឡើងបណ្ដោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ តែការពិតគឺនៅតែជាការពិត យើងមិនអាចទិញជីវិតរបស់ខ្លួនឯងឲ្យបានរស់នៅជាអមត មិនស្លាប់បាននោះទេ មិនថាអ្នកមានលុយប៉ុណ្ណាក៏ដោយ។
ដូចជានៅពេលដែលនរណាម្នាក់ឬមានរឿងអ្វីមួយកើតឡើងដែលធ្វើឲ្យអ្នកទាស់ចិត្ត មិនសមទៅតាមបំណងរបស់អ្នក នោះអ្នកប្រាកដជាមិនស្រណុកនៅក្នុងចិត្តនោះឡើយ។ បើមានគេមើលងាយអ្នក និយាយដើមអ្នក រិះគន់និន្ទាឈ្នានីសអ្នក បំបាក់ទឹកចិត្តអ្នក នោះប្រាកដណាស់ថាក្នុងចិត្តអ្នកនឹងមិនស្រណុកស្រួល មិនស្ងប់នោះឡើយ។ នៅពេលនោះ អ្នកប្រាកដជាចង់ធ្វើអ្វីដែលគេបានធ្វើមកលើអ្នកធ្វើដាក់ទៅគេវិញ ប៉ុន្តែសួរថាតើវាមានប្រយោជន៍ដែរទេ ? ពិតណាស់វាអាចសម្រាលចិត្តរបស់អ្នកឲ្យបានធូរស្រាលជាងមុនជាបណ្ដោះអាសន្ន ប៉ុន្តែទៅដល់ចំណុចមួយ អ្នកនឹងយល់ថាអ្នកមិនអាចបញ្ឈប់រឿងទាំងនោះមិនឲ្យកើតឡើងនៅក្នុងជីវិតរបស់អ្នកជារៀងរហូតបាននោះទេ។
នៅក្នុងជីវិតនេះ តើមានអ្នកណាដែលមិនត្រូវបានគេរិះគន់និន្ទា ? យើងមិនអាចតម្រូវចិត្តមនុស្សទាំងអស់នៅលើពិភពលោកបាននោះទេ ព្រោះមនុស្សម្នាក់ៗមានការគិតខុសគ្នា កម្រិតនៃការយល់ដឹងខុសគ្នា មានបទពិសោធន៍ជីវិតខុសគ្នា រស់នៅក្នុងស្ថានភាពខុសគ្នា ហេតុនេះវាមិនអាចទៅរួចនោះឡើយដែលអ្នកអាចគេចផុតពីរឿងទាំងនោះបាន។ វានៅហួសពីវិស័យដែលអ្នកអាចគ្រប់គ្រងបាន។ ដូច្នេះចូរស្វាគមន៍វាទៅ យកបទពិសោធន៍ជីវិតទាំងនោះមកគិតពិចារណាថាតើវាផ្ដល់មេរៀនដល់អ្នកអ្វីខ្លះ ? ម្យ៉ាងទៀត អ្នកត្រូវចាំថារឿងអ្វីក៏ដោយកើតឡើងសុទ្ធតែមានហេតុរបស់វា។ រឿងដែលអ្នកជួបប្រទះទាំងអស់ក៏សុទ្ធតែមានមូលហេតុដែលត្រូវឲ្យវាកើតឡើងចំពោះអ្នកដែរ។
អ្វីៗកើតឡើងនៅក្នុងលោកនេះគឺអាស្រ័យទៅលើការយល់ឃើញរបស់អ្នកចំពោះវានោះទេ។ បើអ្នកមើលឲ្យវាទៅជារឿងវិជ្ជមាន នោះវាគឺជារឿងវិជ្ជមាន។ បើអ្នកមើលឃើញវានៅក្នុងផ្លូវអវិជ្ជមាន នោះវាគឺជារឿងអវិជ្ជមាននោះឯង។ ដូច្នេះហើយបើសិនជាអ្នករិះគិតមើលទៅឃើញថារឿងណាមួយនៅហួសពីដែនកំណត់នៃសមត្ថភាពរបស់អ្នក នោះអ្នកគួរតែស្វាគមន៍វា ធ្វើចិត្តឲ្យស្ងប់ស្រាល ហើយប្រលែងអ្វីៗឲ្យវាកើតឡើងទៅតាមធម្មជាតិរបស់វាទៅ ព្រោះវាសុទ្ធតែមានមូលហេតុដែលវាត្រូវកើតឡើងហើយ៕
ដោយ៖ ស្រីពៅ
