មិនយូរទេ វៀតណាមនឹងក្លាយជាមជ្ឍមណ្ឌល Startup ឈានមុខគេក្នុងតំបន់អាស៊ាន
វៀតណាមនឹងក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌល Tech Startup មួយយ៉ាងឆាប់រហ័សក្នុងតំបន់អាស៊ាន ដែលមាន១០ប្រទេសមួយនេះ។ តើអ្វីទៅជាកត្តាជំរុញពីក្រោយការផ្លាស់ប្តូរមួយនេះ ហើយតើវៀតណាមអាចចាប់យកឱកាសដូចនៅប្រទេសសិង្ហបុរី និងឥណ្ឌូនេស៊ីបានដែរឬទេ?
អាស៊ានបានក្លាយទៅជាតំបន់មួយមានភាពចាស់ទុំ និងក៏ជាឋានសួគ៌របស់វិនិយោគិនផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ សិង្ហបុរី ឥណ្ឌូនេស៊ី និងម៉ាឡេស៊ី បានក្លាយជាមជ្ឍមណ្ឌលថ្មីផ្នែកឌីជីថល ដែលនាំឱ្យមានលំហូរវិនិយោគទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសយ៉ាងច្រើន។ ប៉ុន្តែជាមួយនឹងការកើនឡើងនូវ ecosystems ថ្មីដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍នៅទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក៏មានការបែងចែកការវិនិយោគនឹងមានការផ្លាស់ប្តូរនៅឆ្នាំបន្ទាប់។ ប្រទេសវៀតណាមត្រៀមខ្លួនដើម្បីយកទុនលើការផ្លាស់ប្តូរទិដ្ឋភាពវិនិយោគ និងត្រៀមខ្លួនដើម្បីបង្កើតជាកន្លែងដែលប្រមូលផ្តុំទៅដោយឌីជីថល Startup ក្នុងអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ។
អ្វីទៅដែលជំរុញឲ្យវៀតណាមអាចក្លាយជាមជ្ឍមណ្ឌល Tech Startup នៅតំបន់អាស៊ាន?
១) ជាទីផ្សារដែលមានសក្តានុពលខ្ពស់
នៅក្នុងវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកឆ្នាំ ២០១៨ ដែលធ្វើឡើងនៅទីក្រុងហាណូយបានឲ្យដឹងថា Startup របស់វៀតណាមផ្ទាល់មានប្រមាណ ៣០០ ដែលប្រតិបត្តិការលើវិស័យជាច្រើន មានទាំងពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក ផ្នែកសុខភាព Fintech និងការលក់ម្ហូបអាហារលើប្រព័ន្ធអនឡាញជាដើម។ ប្រធានអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិនៃវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក (WEF) បានលើកឡើងថា “Startup នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមមានសភាពរស់រវើក និងកំពុងមានការចាប់អារម្មណ៍ពី startup តាមបណ្តាប្រទេសនានានូវឱកាសវិនិយោគក្នុងប្រទេសមួយនេះ”។ ជាក់ស្តែងដូច Grab និង Go-Jek បានចូលមកដល់ទីផ្សារប្រទេសមួយនេះហើយ និងបានបង្កើត Go-Viet Service ជាមួយដៃគូវៀតណាម (ចេញពី Go-Jek) សម្រាប់ដំណើរការនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមក្នុងតម្លៃ ៥ ប៊ីលានដុល្លារ។ ការវិនិយោគនៅក្នុងស្រុកមានទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៤៥លានដុល្លារ ខណៈដែលការវិនិយោគពីវិនិយោគិនបរទេសមានប្រមាណ ២៤៥លាដុល្លារ។
ពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក បច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុ (Fintech) និងការលក់អាហារតាមអនឡាញ ត្រូវបានគេសង្កេតឃើញថាមានការវិនិយោគច្រើនដែលមានតួរលេខរៀងគ្នា ៨៣ លានដុល្លារ ៦៥ លានដុល្លារ និង ៥៧ លានដុល្លារ។ ក្រៅពីនោះនៅមានការវិនិយោគផ្សេងទៀតលើវិស័យមួយចំនួនគឺ ទេសចរណ៍អនឡាញ ការដឹកជញ្ជូន (Logistics) និងបណ្តាញទំនាក់ទំនងនានា។ ឧស្សាហកម្មដែលចាត់ចូលក្នុងលំដាប់ទី៤នៅគឺ ការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង (តាមអ៊ីនធឺណេត) ដែលភ្ជាប់មនុស្សទៅនឹងពិភពលោកដោយគ្មានព្រំដែន។ ជាមួយនឹងចំនួនប្រជាជន ៩៧,២១៤,៩២១ នាក់ដែលអាចចាត់ទុកបានថាជាចំនួនច្រើន ហើយស្ទើរគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែមាន Smart phone នៅក្នុងដដែលកំពុងភ្ជាប់ខ្លួនទៅនឹងបច្ចេកវិទ្យា ហើយក៏ជាការបង្កើតឱកាសលើការវិនិយោគផ្នែក Tech Startup នេះបានយ៉ាងល្អប្រសើរ។ 
២) ការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាល
ដើម្បីជាការលើកកំពស់ និងលើកទឹកចិត្តដល់សហគ្រិនភាពក្នុងប្រទេស រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានបង្កើតនូវមូលនិធិរដ្ឋ ថ្នាក់ខេត្ត និងថ្នាក់ក្រុងដើម្បីគាំទ្រដល់ Startup ថ្មីៗ។ បន្ថែមពីនេះក៏នៅមានការជំរុញឲ្យរួមទុនពីបណ្តាប្រទេសដទៃ ធនាគារ និងដាក់ចេញនូវកម្មវិធីមួយចំនួនដែលផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់កម្ចីអាជីវកម្មសម្រាប់ Startup ក៏ដូចជាការបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា។
៣) គេថាវៀតណាមជា mini-China
ដោយយោងតាមឥទ្ធិពលនៃកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចដូយមើយ (Doi Moi) កាលពីឆ្នាំ ១៩៨៦ ដំណើររបស់វៀតណាមគឺនៅលើផ្លូវមួយដែលអាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីប្រទេសជិតខាងដ៏ធំមួយរបស់ខ្លួនគឺចិន។ ទាំងពីរនាក់ ចិននិងវៀតណាមជាប្រទេសមានរបបនយោបាយកម្មុយនីស តែមានមានរបបសេដ្ឋកិច្ចបែបទីផ្សារ។ ពួកគេមានលំនាំនៃការរីកចម្រើនស្រដៀងគ្នា ដែលវៀតណាមសព្វថ្ងៃជាគោលដៅដ៏ធំសម្រាប់ផលិតកម្មនៃសាជីវកម្មពហុជាតិ multinational corporations (MNCs) ពិសេសលើវិស័យអេឡិចត្រូនិក។
វៀតណាមបានក្លាយជាទីកន្លែងនៃការចាប់ផ្តើមយ៉ាងក្រាស់ក្រែលនៃអាជីវកម្ម Startup។ ចំនួននៃការចាប់ផ្ដើមអាជីវកម្មថ្មីនេះក៏បានកើនឡើងដល់ប្រហែល ៣ ពាន់ Startup ដោយក្នុងនោះមានក្រុមហ៊ុនចំនួន ៩២ បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានតម្លៃ ២៩២ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ហើយនេះវាបង្ហាញពីការកើនឡើងចំនួនក្រុមហ៊ុនបើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ ២០១៣ មានចំនួន ២៥ ក្រុមហ៊ុនតែប៉ុណ្ណោះ។
៤) វៀតណាមកំពុងងើបឡើងចាប់យកឱកាសធ្វើជាអ្នកខ្លាំងក្នុងតំបន់ ប្រជែងសិង្ហបុរី
កាលពីឆ្នាំ ២០១៦សិង្ហបុរីជាអ្នកនាំមុខគេក្នុងនៅលើឆាក Startup ក្នុងតំបន់អាស៊ាន តែពេលនេះវៀតណាមបានកំពុងងើបឡើងដើម្បីទាញយកតំណែងនេះ។ វាអាចជានឹងមានអំណោយផលជាងសិង្ហបុរីក៏ថាបាន បើយើងប្រៀបធៀបពីចំនួនប្រជាជនរបស់វៀតណាម ៩៧,២១៤,៩២១ នាក់ និងសិង្ហបុរី ៥,៧៩១,៩០១ នាក់។ ចំនួនទីផ្សារក្នុងស្រុកធំវានាំឲ្យមានមធ្យោបាយកំណើន បូកផ្សំនឹងភាពសម្បូរបែបមួយចំនួនទៀតពិសេស ពលកម្មជំនាញនិងតម្លៃពលកម្មទាប។
សិង្ហបុរីក៏ជាកន្លែងមួយដែលចាត់ទុកថាមានតម្លៃថ្លៃជាងគេក្នុងពិភពលោក ចំពោះអចលនទ្រព្យ ទំនិញ ថ្លៃពលកម្មនិងអ្វីៗដទៃទៀត ដែលផ្ទុយពីវៀតណាមជាទីតាំងមួយអាចចំនាយលើការរស់នៅទាប។ វាអាចក្លាយជាគោលដៅដ៏គួរឲ្យទាក់ទាញសម្រាប់បច្ចេកវិទ្យាជាន់ខ្ពស់ក្នុងការធ្វើអាជីវកម្ម។
តែមុនពេលអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយបណ្តាប្រទេសនានាក្នុងតំបន់បាន លុះត្រាតែរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមត្រៀមរួចជាស្រេចលើការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងបន្ធូរបន្ថយការរឹតត្បិតលើការធ្វើអាជីវកម្មជាមុនសិន។ បច្ចុប្បន្នវៀតណាមឈរនៅលំដាប់ទី ៧៩ ក្នុងចំណោមប្រទេស ១៣៨ ដែលមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធល្អមានគុណភាពខ្ពស់។ ទោះជាយ៉ាងណាវៀតណាមក៏នៅតែបន្តការអភិវឌ្ឍលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវដែកបន្ថែមទៀត។ មានគម្រោងចំណាយប្រមាណ ៩២១ ប៊ីលានដុល្លារក្នុងការវិនិយោគលើ ផ្លូវដែក អគ្គិសនី ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទីក្រុងសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២០ ហើយនេះកាន់តែបង្ហាញពីឱកាសវិនិយោគលើ Startup ក្នុងប្រទេសខ្លួន។
បញ្ហាប្រឈមនៅតែមាន
ទោះបីមានសក្តានុពលផ្នែកទីផ្សារ រួមនឹងការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ តែបញ្ហានិងឧបសគ្គនៅតែមានសម្រាប់ Startup ក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ បញ្ហាចំបងនោះនៅតែចោទទៅលើដើមទុន ហើយបញ្ហាមួយនេះមិនមែនកើតឡើងតែចំពោះវៀតណាមទេ ទោះជាអាជីវកម្មប្រភេទណា ក្នុងប្រទេសណាក៏ជួបបញ្ហាមួយនេះដោយចៀសមិនរួច។ បញ្ហាទី២ បច្ចេកវិទ្យានៅតែបង្កជាបញ្ហាសម្រាប់អាជីវកម្មមួយចំនួន ប៉ុន្តែតែវាកំពុងធ្វើដំណើរលើផ្លូវមួយឈានទៅរកភាពល្អប្រសើរជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងប្រទេសវៀតណាមបច្ចុប្បន្ន។
ការចូលរួមពី Startup ចំនួន ៨០ ពីអាស៊ានបានសន្យាថានឹងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នាមួយនៅថ្ងៃអនាគត។ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមចង់ឃើញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នាមួយនេះក្នុងគោលបំណងឲ្យពិភពលោកដឹងថា Startup នៅក្នុងតំបន់អាស៊ានបាននឹងកំពុងពង្រីកសក្តានុពលរបស់ខ្លួនកាន់តែធំឡើង និងឱកាសនៃការវិនិយោគកាន់តែច្រើន៕
ដោយ៖ យ៉ាយ៉ា
