តើការទិញលក់អចលនទ្រព្យដោយមិនបានចុះបញ្ជីផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ (កាត់ឈ្មោះ) មានហានិភ័យអ្វីខ្លះ?
កម្មសិទ្ធិ គឺជាសិទ្ធិមួយប្រភេទដែលកម្មសិទ្ធិករអាចប្រើប្រាស់ អាស្រ័យផល និង ចាត់ចែង (ជួល លក់ ដូរ អំណោយ ជាអាទិ៍) នូវទ្រព្យដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួនបានដោយសេរី។ ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិអាចអះអាងអំពីសិទ្ធិនៃ កម្មសិទ្ធិ លើអចលនទ្រព្យមួយបានដោយផ្អែកទៅលើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ។ ជាការពិតណាស់ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ការទិញលក់ អចលនទ្រព្យនៅប្រទេសកម្ពុជាយើង ជាពិសេសនៅក្នុងតំបន់ដ៏មានសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួន កំពុងតែកើនឡើងដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់។ យ៉ាងណាមិញ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការទិញអចលនទ្រព្យនេះផងដែរ ក្រៅអំពី ការពិចារណាទៅលើកត្តាសេដ្ឋកិច្ច និង ភាពសុខដុមរមនានៃការរស់នៅ អ្នកទិញគួរគប្បីគិតអំពីហានិភ័យផ្នែក ច្បាប់មួយចំនួនដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការកាន់កាប់លើអចលនទ្រព្យដែលបានទិញផងដែរ។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះ លោកអ្នកនឹងបានស្វែងយល់ថាតើការទិញលក់អចលនទ្រព្យដោយមិនបានចុះបញ្ជីផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ (កាត់ឈ្មោះ) មានហានិភ័យអ្វីខ្លះ?
ខាងក្រោមនេះ គឺជាហានិភ័យផ្នែកច្បាប់មួយចំនួនដែលកើតចេញពីការមិនបានចុះបញ្ជីផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ៖ ១. កាន់កាប់អចលនទ្រព្យអ្នកដទៃដោយគ្មានសិទ្ធិ ផ្អែកទៅលើមាត្រា ១៣៥ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ ២០០៧ ដើម្បីឱ្យការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិពីបុគ្គលម្នាក់ទៅបុគ្គល ម្នាក់ទៀតមានអានុភាពតាមផ្លូវច្បាប់ លុះត្រាតែការផ្ទេរនោះត្រូវបានចុះបញ្ជី (កាត់ឈ្មោះ) ត្រឹមត្រូវនៅអង្គភាព សុរិយោដី។ ផ្អែកទៅលើខ្លឹមសារនេះ ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិលើអចលនទ្រព្យមួយពីបុគ្គលម្នាក់ទៅបុគ្គលម្នាក់ទៀត មិន កើតឡើងឡើយ ប្រសិនបើមិនបានចុះបញ្ជីអំពីការផ្ទេរនោះទេ។ មានន័យថា សិទ្ធិនៃកម្មសិទ្ធិលើអចលនទ្រព្យនោះ គឺនៅតែជារបស់កម្មសិទ្ធិករដើមនៅឡើយ។ ក្នុងន័យនេះ អ្នកដែលទិញអចលនទ្រព្យដោយមិនបានចុះបញ្ជីផ្ទេរ កម្មសិទ្ធិនោះ មិនមានសិទ្ធិណាមួយនៅលើអចលនទ្រព្យនោះឡើយ។ ក្នុងករណីនេះ អ្នកទិញនោះមិនមានសិទ្ធិ ស្របច្បាប់ក្នុងការកាន់កាប់ដីដែលខ្លួនបានទិញនោះឡើយ។
២. អាចបាត់បង់សិទ្ធិស្របច្បាប់លើអចលនទ្រព្យដែលខ្លួនបានទិញ ជាការពិតណាស់ ការចុះបញ្ជីផ្ទេរកម្មសិទ្ធិគឺជាល័ក្ខខ័ណ្ឌអានុភាពនៃការកាន់កាប់។ ក្នុងន័យនេះ មានតែ បុគ្គលដែលមានឈ្មោះនៅលើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិតែប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចអះអាងនូវអានុភាពតាមផ្លូវច្បាប់ចំពោះការកាន់ កាប់របស់ខ្លួនបាន។ ក្នុងករណីនេះ អ្នកទិញអាចបាត់បង់នូវសិទ្ធិជាកម្មសិទ្ធិករស្របច្បាប់ប្រសិនបើអ្នកលក់ទុច្ចរិត។ ឧទាហរណ៍ លោក “ក” បានលក់ដីមួយកន្លែងទៅឱ្យលោក “ខ”។ ដោយយល់ថាជាអ្នករស់នៅក្នុងស្រុកភូមិជាមួយ គ្នា លោក “ខ” មិនបានទាមទារឱ្យលោក “ក” ចុះបញ្ជីដើម្បីផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ (កាត់ឈ្មោះ) លើដីនោះឡើយ។ ដោយ សារភាពទុច្ចរិត លោក “ក” ក៏បានលក់ដីដដែលនោះទៅឱ្យលោក “គ”។ បន្ទាប់ពីបានធ្វើកិច្ចសន្យាលក់ទិញរួចរាល់ ហើយ លោក “គ” ក៏បានទាមទារឱ្យលោក “ក” ធ្វើការចុះបញ្ជីដើម្បីកាត់ឈ្មោះ ពីឈ្មោះលោក “ក” មកឈ្មោះ លោក “គ” ស្របតាមនីតិវិធីច្បាប់។ តាមរយៈអង្គហេតុនេះ លោក “គ” បានក្លាយជាកម្មសិទ្ធិករស្របច្បាប់នៅលើដី នោះ ចំណែកឯលោក “ក” បានបាត់បង់នូវសិទ្ធិជាកម្មសិទ្ធិករនៅលើដីនោះ ដោយហេតុថា គាត់មិនបានចុះបញ្ជី ផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ហើយច្បាប់ទទួលស្គាល់តែបុគ្គលដែលមានឈ្មោះនៅលើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិនោះប៉ុណ្ណោះ។
៣. មានភាពស្មុគស្មាញក្នុងការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិបន្ត ជាក់ស្តែង ការផ្ទេរការកាន់កាប់លើដីមួយកន្លែងពីបុគ្គលមួយទៅបុគ្គលមួយទៀត និង ការផ្ទេរជាបន្តបន្ទាប់ ទៀតដោយមិនបានចុះបញ្ជីអំពីការផ្ទេរនោះ គឺជាបញ្ហាផ្លូវច្បាប់ដ៏ស្មុគស្មាញមួយ ដោយហេតុថា យើងពិបាកក្នុងការ កំណត់ថាតើអ្នកណាជាកម្មសិទ្ធិករពិតប្រាកដនៃដីមួយនោះ? ច្បាប់ទទួលស្គាល់តែបុគ្គលដែលមានឈ្មោះនៅលើ ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិប៉ុណ្ណោះថាជាកម្មសិទ្ធិករស្របច្បាប់។ ក្នុងន័យនេះ បុគ្គលដែលមិនឈ្មោះនៅលើប្លង់កម្មសិទ្ធិនោះ មិនមានសិទ្ធិប្រើប្រាស់ អាស្រ័យផល និង ចាត់ចែងអចលនទ្រព្យនោះឡើយ។ ដូច្នេះហើយ ប្រសិនបើអ្នកកាន់កាប់ ដីចុងក្រោយគេ មានបំណងចាត់ចែងអចលនទ្រព្យនោះដោយស្របច្បាប់ អ្នកកាន់កាប់ចុងក្រោយនោះ ត្រូវស្វែងរក ម្ខាស់ដើម ព្រមទាំងអ្នកពាក់ព័ន្ធនានា ដើម្បីធ្វើការចុះបញ្ជីផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ (កាត់ឈ្មោះ) ស្របតាមបញ្ញត្តិច្បាប់។ នេះ គឺជាដំណើការដ៏ស្មុគស្មាញមួយដោយហេតុថា ពេលខ្លះយើងមានការលំបាកខ្លាំងក្នុងការស្រាវជ្រាវរកម្ខាស់ដើម និង បុគ្គលដែលពាក់ព័ន្ធ ហើយករណីខ្លះទៀត យើងមិនអាចរកពួកគេឃើញ ឬក៏ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិដើមបានស្លាប់ហើយ ក៏ថាបាន។
៤. មានភាពលំបាកក្នុងការដាក់ធានាកាតព្វកិច្ចនានា តាមច្បាប់ មានតែម្ចាស់កម្មសិទ្ធិលើអចលនទ្រព្យប៉ុណ្ណោះទើបមានសិទ្ធិចាត់ចែង (លក់ ដូរ អំណោយ ដាក់បញ្ចាំ ជាអាទិ៍) លើអចលនទ្រព្យនោះ។ ដូច្នេះហើយ ក្នុងការដាក់ធានាកាតព្វកិច្ចនានា ឧទាហរណ៍ ការដាក់ បញ្ជាំដើម្បីធានាកាតព្វកិច្ចសងបំណុលធនាគារ ជាអាទិ៍ បុគ្គលដែលកាន់កាប់អចលនទ្រព្យនោះ ដោយឈ្មោះនៅ ក្នុងប្លង់កម្មសិទ្ធិមិនមែនជាឈ្មោះរបស់ខ្លួននោះ អាចនឹងត្រូវបានច្រានចោលនូវសំណើរកម្ចីប្រាក់ ឬក៏បុគ្គលនោះនឹង ត្រូវបានតម្រូវឱ្យធ្វើឯកសារបញ្ជាក់ពីសិទ្ធិនានា ដែលការណ៍នេះនឹងជួបផលលំបាកជាច្រើន៕
ដោយ៖ ប៉ុម ទូច
