​តើ​ធានាពិភពលោក​ចាត់​ថ្នាក់​ប្រទេស​ចំណូល​ទាប​ ​​​​មធ្យម និង​ខ្ពស់​ដោយ​របៀបណា? ​ដឹង​អ្វី​ខ្លះ​ពី​កម្ពុជា?​​



ប្រហែល​ជា​មាន​មិត្ត​អ្នក​​អាន​ជា​ច្រើន​មាន​ចម្ងល់​ពី​ការ​ដាក់​ចំណាត់​ថ្នាក់​ប្រទេស​ផ្អែក​លើ​ប្រាក់​ចំណូល​របស់​ប្រជាជន​ដែល​មាន​ ប្រទេស​ចំណូល​ទាប (low-income countries) ប្រទេស​ចំណូល​មធ្យម (middle-income countries) និង​ ប្រទេស​ចំណូល​ខ្ពស់ (high-income countries)។ ​អ្វី​ដែល​កាន់​​តែ​ចាប់​អារម្មណ៍​ទៀត​នោះ​ ​គឺ​ថា​ ​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន​​​ជា​ប្រទេស​​ចំណូល​មធ្យម​​កម្រិត​ទាប​ ឬ Lower middle-income countries ​ដែល​ទទួល​បាន​ជា​ផ្លូវ​​ការ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១ ខែ​កក្កដា ​ឆ្នាំ​២០១៦។ ​ ការ​ផ្ដល់​ចំណាត់​ថ្នាក់​​ដោយ​ធនាគារ​ពិភពលោក​ (World Bank) ​​សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០១៨​ ​ក៏​ដូច​ជា​ឆ្នាំ​ផ្សេងៗ​ទៀត​ដែរ​​ គឺ​ធនាគារ​ប្រើ​ប្រាស់​ វិធី​​គណនា​​​ Atlas Method ដោយ​វាស់វែង​ទៅ​លើ​​ GNI per capita។ ​តើ​អ្វី​ទៅ​ជា​ GNI per capita? និយាយ​តាម​បែប​សេដ្ឋកិច្ច​ ​GNI មក​ពី​ពាក្យ​​អង់គ្លេស​ពេញ​ថា​ Gross National Income (ជា​ប្រាក់​ចំណូល​ជាតិ​ដុល)គិត​ជា​ដុល្លារ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។ កម្រិត​នៃ​ GNI per capita ​ពី​មួយ​ឆ្នាំ​ទៅ​មួយ​ឆ្នាំ​មិន​ដូច​គ្នា​នោះ​ទេ។ ​GNI ខុស​ពី GDP (Gross Domestic Product ឬ​ផលិតផល​ក្នុង​ស្រុក​សរុប)​ បន្តិច​បើ​ទោះ​បី​ជា​វា​មាន​ទំនាក់ទំនង​គ្នា​ក៏​ដោយ។ GNI ក្នុង​មនុស្ស​ម្នាក់​ ឬ​ពលរដ្ឋ​ម្នាក់​ គឺ​ជា​សូចនាករ​អាច​រក​បាន​ពេល​ត្រូវ​បាន​​បម្លែង​ទៅ​ជា​រូបិយប័ណ្ណ​រួម​​ដែល​គេ​​ជ្រើស​រើស​យក​ប្រាក់​ដុល្លារ​អាមេរិក​​មក​ធ្វើ​ជា​រូបិយប័ណ្ណ​រួម​ ដោយ​មាន​ការ​កែតម្រូវ​ ដើម្បី​ជៀសវាង​ការ​បង្ក​បញ្ហា​នៅ​ពេល​ដែល​អត្រា​ប្តូរ​ប្រាក់​ ប្រែប្រួល​តាម​បែប​មួយ​រស់រវើក។​​ នេះ​ជា​អ្វី​ដែល​យើង​បាន​​លើក​ឡើង​ពី​ខាង​ដើម​ថា​ ជា​វិធី​សាស្ត្រ​គណនា​តាម​ Atlas។ ​ ជាក់​ស្ដែង ​នៅ​ឆ្នាំ​​សារពើពន្ធ​ (Fiscal Year) ​២០១៨​នេះ​ បើ​តាម​អ្នក​ជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច​ជាន់​ខ្ពស់​របស់​ធនាគារ​ពិភពលោក​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា​ លោក​ លី សុដេត​ បាន​សរសេរ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​មួយ​ផ្សាយ​នៅ​លើ​​ប្លុក​របស់​ធនាគារ​ពិភពលោក​បាន​ឱ្យ​ដឹង​​​​ថា​ ​​ចំណាត់​ថ្នាក់​កម្រិត​គោល​ (thresholds) ​ទាំងនេះ​ ​ ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​ជា​រៀងរាល់​ឆ្នាំ​ដើម្បី​គិត​បញ្ចូល​នូវ​អត្រា​អតិផរណា​របស់​បណ្តា​ប្រទេស​នានា​ដែល​រូបិយប័ណ្ណ​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​នោះ​ ត្រូវ​បាន​ដាក់​បញ្ចូល​ក្នុង​សំណុំ​រូបិយវត្ថុ​នៃ​ប្រាក់​បម្រុង​អន្តរជាតិ​ (Special Drawing Rights ហៅ​កាត់​ថា​ SDRs) របស់​មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុ​អន្តរជាតិ​(IMF)។ ​ ​ប្រព័ន្ធ ចាត់​ថ្នាក់​​​ឆ្នាំ​ ​២០១៦​ ​ដែល​ជា​ឆ្នាំ​កម្ពុជា​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​​​ចំណូល​​មធ្យម​កម្រិត​ទាប​ ​មាន​មូល​ដ្ឋាន​ផ្អែក​លើ​កម្រិត​គោល​ (thresholds) ដែល​ ក្រុម​ធនាគារ​ពិភពលោក​ បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​មួយ​មាន​ប្រភព​នៅ​ក្នុង​ឯកសារ​ឆ្នាំ​១៩៨៩​ របស់​ខ្លួន​ ដែល​គូស​បញ្ជាក់​វិធីសាស្ត្រ​នេះ។ ​ ​​ឆ្នាំ​​សារពើពន្ធ​ (Fiscal Year) ​គិត​ត្រឹម​ខែ​កក្កដា​ ឆ្នាំ​២០១៦ ជា​ពេល​ដែល​កម្ពុជា​បាន​ឡើង​មក​ជា​ប្រទេស​ចំណូល​មធ្យម​កម្រិត​ទាប​គឺ​ថ្នាក់​កម្រិត​គោល​ (thresholds) ខុស​ពី​ឆ្នាំ​២០១៨ នេះ​​

​​កម្ពុជា​​​សម្រេច​បាន​ GNI ក្នុង​ពលរដ្ឋ​ម្នាក់​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៥​ ​​​គឺ​​ ១.០៧០​ដុល្លារ​ដែល​លើស​ពី​កម្រិត​គោល​​កំណត់​ដោយ​ធនាគារ​ពិភពលោក​រួច​បាត់​ទៅ​ហើយ។ ​អ្វី​ដែល​ជា​កត្តា​គួរ​ឱ្យ​កត់​សម្គាល់ដែល​នាំ​ឱ្យ​កម្ពុជា​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​ចំណូល​មធ្យមកម្រិត​ទាប​ គឺ​ដោយ​សារ​តែ​​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​រឹង​មាំ​ដែល​គិត​ជា​មធ្យម​ ៧,%​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​​ ២០​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​ ​និង​ការកាត់​បន្ថយ​ភាព​ក្រី​ក្រ​​ ដែល​កម្ពុជា​ជាប់​ចំណាត់​ថ្នាក់​លេខ​ ៤​ ក្នុង​ពិភពលោក​បើ​ធៀប​ជា​មួយ​ប្រទេស​ចំនួន ៦៩​ដែល​មាន​ទិន្នន័យ​អាច​ប្រៀប​ធៀប​គ្នា​បាន​ពី​ឆ្នាំ​២០០៤ ដល់​ឆ្នាំ​២០០៨​ ​ហើយ​មក​​​ដល់​ឆ្នាំ​២០១៣ កម្ពុជា​កាត់​បន្ថយ​ភាព​ក្រីក្រ​មក​នៅ​ត្រឹម​តែ​ ១៣%

នៅ​តំបន់​​អតីត​ដែនដី​អាណានិគម​​បារាំង​ កម្ពុជា​ ​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​ចំណូល​មធ្យម​កម្រិត​ទាប​ក្រោយ​ឡាវ​ ​និង​វៀតណាម​ ខណៈ​ឡាវ ​សម្រេច​បាន​​ឆ្នាំ ២០១១​ ​ហើយ​នៅ​ឆ្នាំ​២០១១​នេះ​ដែរ​ ថៃ​ ជា​ប្រទេស​ជិត​ខាង​កម្ពុជា​ ត្រូវ​បាន​ដំឡើង​ចំណាត់​​ថ្នាក់​មក​ជា​ប្រទេស​ចំណូល​​​​មធ្យម​កម្រិត​ខ្ពស់ ដែល​ GNI ក្នុង​ពលរដ្ឋ​ថៃ​ម្នាក់​នៅ​ឆ្នាំ​នោះ គឺ ៤.២១០​ដុល្លារ។

ដោយ​ឡែក មីយ៉ាន់ម៉ា បាន​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​ចំណូល​មធ្យម​កម្រិត​ទាប​មុន​កម្ពុជា​មួយ​ឆ្នាំ​ គឺ​ខែ​កក្កដា​ ឆ្នាំ​២០១៥។ ​សម្រាប់​ប្រទេស​នៅ​តំបន់​អាស៊ាន​ដដែល​នេះ​ ក្រៅ​ពី​ប្រទេស​ដែល​មាន​សេដ្ឋកិច្ច​ទាប​ទាំង​បួន​ដែល​ហៅ​កាត់​ថា​ CLMV នៅ​មាន​ ឥណ្ឌូណេស៊ី ​និង​ហ្វីលីពីន ​ក៏​​ជា​ប្រទេស​ចំណូល​មធ្យម​កម្រិត​ទាប​ដែរ​​ប៉ុន្តែ​ស្ថិត​នៅ​លើ​ប្រទេស​ CLMV ខណៈ ​ម៉ាឡេស៊ី​ និង​ថៃ ជា​ប្រទេស​​ចំណូលមធ្យម​កម្រិត​ខ្ពស់   ហើយ​មាន​តែ​ សិង្ហបុរី​ ​មួយ​គត់​ជា​ប្រទេស​ចំណូល​ខ្ពស់ (ដោយមិនគិត​ប្រទេស​ប្រ៊ុយណេ) ​នៅ​អាស៊ាន។ សិង្ហបុរី​ មាន​សេដ្ឋកិច្ច​​ហក់​​លោត​ខ្លាំង​​​ចាប់​ពី​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​១៩៨០ និង​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩០ ចំណូល​ដុល​ក្នុង​ពលរដ្ឋ​ម្នាក់​របស់​សិង្ហបុរី​ឡើង​ដល់ ១៣ ០០០​ដុល្លារ​អាមេរិក​បាត់ទៅហើយ៕ ដោយ​៖ យ៉ន សុភារិទ្ធ (Sophearith YORN) គ្រូ​បង្រៀន​​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ អាជីវកម្ម​ និង​​សេដ្ឋកិច្ច​ នៅ​​ សាកលវិទ្យាល័យ​កម្ពុជា​ កម្ពុជា​អន្តរជាតិ (CamIU) និង​វិទ្យាស្ថាន​ CEO ​
X
5s